4 دهه از عمر انقلاب اسلامی می‌گذرد. متناسب با شعار های انقلاب اسلامی از دانشگاه انتظار می‌رفت کشور را در بسیاری از علوم از کشوری که دائما پیرو دستاورد های دیگران است به یک کشور پیشرو در علوم مختلف تبدیل کند. اکنون باید به این پرسش پاسخی منصفانه داد: «آیا دانشگاه در عمل به وظیفه خود موفق بوده است؟»

به گزارش دانشجوسلام؛ ناگفته پیداست که دانشگاه در روند پیشرفت یک کشور نقش کلیدی دارد. از بهداشت و درمان گرفته تا خدمات عمومی، فعالیت های عمرانی، بهینه سازی و توسعه صنعت و یا محیط زیست، دنیای سیاست و اقتصاد، امنیت، فرهنگ و هرآنچه که تصور کنید از دانش بشری اثر می پذیرد. دنیای امروز دنیای گسترش سریع علوم و فناوری است.

بنابراین باید انتظار داشت دانشگاه به عنوان یک نهاد بسیار موثر و حیاتی به نقش خود در پیشرفت کشور عمل کند. 4 دهه از عمر انقلاب اسلامی می گذرد. متناسب با شعار های انقلاب اسلامی از دانشگاه انتظار می‌رفت کشور را در بسیاری از علوم از کشوری که دائما پیرو دستاورد های دیگران است به یک کشور پیشرو در علوم مختلف تبدیل کند. اکنون باید به این پرسش پاسخی منصفانه داد : «آیا دانشگاه در عمل به وظیفه خود موفق بوده است ؟» پاسخ دقیق به این پرسش در یک یادداشت کوتاه دانشجویی ممکن نیست اما می توان قضاوتی کلی داشت.

علوم پزشکی و دارویی البته در سال های پس از انقلاب رشد چشمگیری داشته است. دستاورد های پزشکان ایرانی و یا پژوهشگاه های تحقیقاتی همچون رویان و یا شرکت های ایرانی داروسازی نشانه های روشنی از این واقعیت هستند. اگر پیشرفت ها در حوزه بومی‌سازی تجهیزات و تسلیحات نظامی را هم فاکتور بگیریم در سایر حوزه رشد موثری رخ نداده است. چرا دانشگاه در تقویت صنعت کشور و بهبود کیفیت کالاهای تولید داخلی به خوبی عمل نمی‌کند؟ چرا در ساخت تجهیزات پیشرفته صنعتی و یا تولیدات قابل قبول نرم افزاری دچار مشکل هستیم؟ چرا در حوزه علوم انسانی عملا هیچ تحول ملموسی رخ نداده است؟ آیا با محتوایی که دانشگاه به دانشجویان ارائه می کند تحقق شعارهای انقلاب اسلامی مانند «عدالت» ممکن است؟

دانشگاه هم مانند سایر حوزه‌ها از سیاست گذاری‌های حاکمان اثر می‌پذیرد. تجربه موفق رشد علمی در حوزه بهداشت و درمان و یا اقتدار نظامی و امنیتی کشور نشان می‌دهد برخلاف آنچه عده‌‌ای در داخل محیط دانشگاه مدام ترویج می‌کنند، تحول و پیشرفت در تمامی شاخه‌های علمی و بعد صنعتی کاملا ممکن است و البته نیازمند یک عامل مهم است. همان عاملی که زمینه ساز تربیت پزشکان زبردست و یا تولید موشک‌های ماهواره بر و قاره پیما شده است : «خودباوری و درون زایی» !

پس از انقلاب اسلامی تحریم‌ها و تهدیدات گسترده نظامی و امنیتی باعث شد سیاست گذاران در این حوزه ضمن «اعتماد» به توان داخلی و البته با استفاده هوشمندانه از دستاورد‌های دیگر کشورها زمینه پیشرفت را فراهم کنند. اگرچه اعتماد به توان داخلی عامل مهمی بود اما مهندسی معکوس تجهیزات نظامی یکی دیگر از لوازم تولید جنگ افزارهای بومی در کشور شد. یعنی «درون زایی» و «خودباوری ملی» نه تنها به معنای جدا شدن از دستاوردهای دیگران نیست بلکه بدون توجه به علوم و فناوری موجود، پیشرفت ممکن نیست.

در مورد علوم پزشکی باز هم عنصر «اعتماد» به توان داخلی نقش حیاتی در رشد علمی کشور داشته است. در مجموع سیستم آموزش پزشکی در کشور اگرچه هنوز اشکالات اساسی دارد اما به نحوی است که برخلاف رشته‌های مهندسی و صنعتی و یا علوم پایه و علوم انسانی، تعداد قابل توجهی از نخبگان این بخش ماندن در ایران را به رفتن ترجیه می‌دهند. درآمدهای نسبتا بهتر، فرصت‌های شغلی که تا حدودی تضمین شده‌اند، بستر بسیار گسترده برای پژوهش و فعالیت علمی و نیز سرمایه گذاری‌های قابل توجه دولتی در این حوزه کشور را به پیش برده است.

بسیار نوشته‌اند که موفقیت فردی بدون تلاش و برنامه‌ریزی و اعتماد به نفس و خودباوری ممکن نیست. پیشرفت یک ملت هم به همین عوامل گره خورده است. برای موفقیت و پیشرفت فردی اول خود شما باید اقدام کنید! تا زمانی که شما نخواهید و به توانمندی خودتان باور نداشته باشید هیچ کس نمی‌تواند به شما کمک کند! در راه موفقیت فردی هیچ جادوی خاصی وجود ندارد و شما باید مسیری آمیخته با سعی و تلاش مداوم را طی کنید. موفقیت یک ملت هم بدون خودباوری و اعتماد به درون ممکن نیست. تا زمانی که زمینه‌های پیشرفت یک کشور از سوی سیاست گذاران فراهم نشود امید بستن به کمک دیگر کشورها اگر از روی خیانت نباشد، حتما از روی خوش خیالی و نادانی است!

در مورد عدم توفیق دانشگاه در حوزه‌های کلیدی همچون علوم انسانی و یا فنی و صنعتی عامل اصلی را باید در خودباختگی و عدم اعتماد مسئولین به توان داخلی جستجو کرد تا زمانی که دولت مردان و سیاست گذاران «فهم وارنه و غلطی» از نیارمندی‌ها و لوازم پیشرفت داشته باشند دانشگاه در عمل وظایفش شکست خواهد خورد.

منبع: خبرنامه کاغذی دانشجویان ایران

نوشتن دیدگاه