بازار زنجان به دو کلیومتر سقف به عنوان طویل ترین بازار مسقف کشور محسوب می شود که در آستانه ثبت جهانی است.

به گزارش«دانشجو سلام» به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا،اغلب بازارهای ایران به صورت خطی شکل گرفته‌ اند و با اهمیت ‌ترین مسیر با حجره ‌های اطرافش، راسته اصلی بازار قلمداد می ‌شوند و در امتداد راسته اصلی، اصناف و مشاغل معتبر قرار می ‌گرفتند.

توسعه و گسترش بازار در معابر و مسیرهای فرعی موجب به وجود آمدن راسته‌ های فرعی می ‌شدند، فراوانی راسته‌ های فرعی به رونق فعالیت‌ های اقتصادی بستگی داشت. اغلب، هر راسته فرعی مختص یک صنف مشخص بوده است.

بازار زنجان

 دالان معمولاً در بازارهای سنتی عملکرد ارتباطی بین راسته‌ های بازار با یک فضای معماری را داشته است، حجره (دکان)، کاروانسرا، تیمچه و قیصریه نیز از فضاهای معماری بازار به شمار می ‌روند.

دکان یا حجره از کوچکترین ولی مهم ‌ترین فضاهای معماری بازار است، به همین دلیل راسته بازار با حجره‌ های پیرامونش هویت داشته ‌اند.

کاروانسراها نیز به عنوان شاخص ‌ترین فضای معماری بازار کارکردی همانند مجتمع ‌های تجاری امروزی داشته ‌اند، با تضعیف نقش کاروان‌ ها در سامانه حمل و نقل بازار، واژه کاروانسرا به سرا یا کاروانسرای شهری تغییر پیدا کرد.

نحوه استقرار در کاروانسراهای شهری به صورت موقت بوده و به همین دلیل بیشتر آنها فاقد شترخوان یا اصطبل هستند، اغلب سراها دارای یک میانسرا یا حیاط مرکزی هستند و در چهار سمت آنها حجره هایی در دو اشکوب ساخته می ‌شد.

به طور معمول فضاهای زیرزمین به عنوان انبار و محل نگهداری کالا مورد استفاده بوده و حجره اشکوب همکف محل عرضه کالا و اشکوب فوقانی به عنوان دفتر اداری، کارکردی بازرگانی داشته است.

چهار سو یا چهار سوق محل تقاطع دو راسته مهم بازار است که این فضا از حیث اقتصادی و اجتماعی بسیار با اهمیت بوده است.

تیمچه به معنی کاروانسرای کوچک بوده است ولی در دوره معاصر، به سرای کوچک سرپوشیده اطلاق می‌ شود که با پاساژهای امروزی قابل قیاس هستند، ویژگی سرپوشیده بودن تیمچه‌ ها، شرایط را برای عرضه کالاهای با ارزش مانند فرش و پارچه فراهم می‌کند.

از نظر طراحی معماری در بازارها، ترکیب‌های متفاوتی از تیمچه و کاروانسرا وجود دارد که یکی از نمونه‌های زیبا و معمارانه آن تیمچه و سرای بخشی در بازار کاشان است. این مجموعه از لحاظ تناسبات و ساماندهی فضایی بی نظیر است.

قیصریه به معنی بازار شاهی است ولی در ایران به فضایی گفته می‌ شود که خصوصیات معماری و کالبدی تیمچه یا دالان را دارد ولی کارکرد آن عرضه کالاهای لوکس مانند منسوجات است.

بازار زنجان نیز یکی از معروفترین بازارهای تاریخی کشور است که طولانی ترین بازار مسقف کشور محسوب می شود و گردشگران بسیاری از این بازار بازدید می کنند.

مجموعه بازار در ایران از دوران ساسانیان در شهرهایی که رونق بازرگانی داشتند شکل گرفت، بازار به عنوان نهادی اقتصادی اجتماعی استخوان ‌بندی شهر و روستاهای بزرگ به شمار می‌ رود.

هسته ابتدایی بیشتر بازارها در حوالی دروازه مهم شهر تشکیل شده و در امتداد مسیرهای اصلی گسترش و ادامه می ‌یافت، شکل‌ گیری بازار و نحوه توسعه و ساماندهی فضاها، به کارکرد و رشد اقتصادی آن بستگی داشته است.

طی دو سال اخیر پروژه های مختلفی در بازار زنجان انجام شده و به سمت جهانی شدن گام بر می دارد، در حال حاضر ۱۲ پروژه و کارگاه در محدوده بازار تاریخی انجام شده و در حال انجام است.

ساخت بازار زنجان در سال ۱۲۰۵ هجری قمری در دوران حکومت آغامحمد خان قاجار آغاز و به سال ۱۲۱۳ هجری قمری مقارن حکومت فتحعلی شاه قاجار پایان گرفته است، در دوره‌ های بعد به بنای بازار زنجان از جمله ساخت چندین سرا، مسجد، گرمابه اضافه شده است.

مجموعه تاریخی و مسقف بازار زنجان با بیش از دوکیلومتر طول در قلب بافت قدیمی ‌این شهر که روزگاری مشرف به دروازه قلتوق، دروازه جنوبی شهر بود، طویل ‌ترین بازار ایران است.

انتهای پیام/

نوشتن دیدگاه