مقامات مذاکره کننده می گویند در روز اجراي توافق هسته اي تمامي قطعنامه هاي «ظالمانه» شوراي امنيت عليه ايران لغو مي شود. اما با استناد به توافق لوزان که به گفته مقامات غربي سند پايه براي توافق نهايي به حساب مي آيد ، نه تنها قرار نيست همه قطعنامه هاي شوراي امنيت عليه ايران لغو شود بلکه  تحريم هاي اصلي اين شورا با عنوان ديگري در قطعنامه جديد ، که يک قطعنامه فصل هفتمي است، تجميع مي شود.

به گزارش «دانشجو سلام»به نقل از رجا نیوز؛ تاکنون ۶ قطعنامه در شوراي امنيت عليه برنامه هسته اي ايران به تصويب رسيده است که از اين تعداد ۴ قطعنامه،  (قطعنامه هاي ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۹۲۹) قطعنامه تحريمي به حساب مي آيد.

در قطعنامه هاي شوراي امنيت سه محور اصلي وجود دارد:

۱)   درخواست ازايران براي همکاري گسترده با آژانس به منظور روشن شدن موضوع مطالعات ادعايي و PMD

۲)   تعليق فرآيند غني  سازي اورانيوم ، بازفرآوري اورانيم و همچنين  رآکتور آب سنگين اراک

۳)   تحريم عليه ايران به دليل اجرايي نشدن مفاد قطعنامه اوليه  شواري امنيت از سوي ايران

ايران در مذاکرات هسته اي درباره قطعنامه هاي شوراي امنيت به دنبال چه هدفي بوده است؟

تيم هسته اي ايران در ادوار مختلف درباره مساله قطعنامه هاي شوراي امنيت به دنبال تحقق موارد زير بوده است:

۱)   با لغو کامل همه قطعنامه ها برنامه هسته اي ايران از دستور کار شوراي امنيت خارج شده و پرونده در شوراي حکام نيز عادي بشود.

۲)   موضوع  ابعاد احتمالي نظامي برنامه هسته اي ايران يا PMD حل بشود.

۳)   تحريم های موجود در قطعنامه های شورای امنیت عليه ايران نيز برطرف بشود.

اما در لوزان تيم ايران و ۱+۵ درباره قطعنامه هاي شوراي امنيت چه توافقي کردند:

بر اساس بيانيه لوزان هيچ يک از اهداف سه گانه فوق تحقق پيدا نکرده است بلکه محدوديت هاي بيشتر نيز در قطعنامه جديد شوراي امنيت عليه ايران اعمال مي شود.

گفتني است موضوع صدور يک قطعنامه جديد شوراي امنيت پس از توافق نهايي ، در لوزان مورد توافق قرار گرفت و در نگارش متن توافق نهايي با توجه به راه حل به دست آمده در لوزان ، به صدور قطعنامه جديد شوراي امنيت تاکيد شده است. موضوعي که از سوي تيم ايران و ۱+۵ نيز در روزهاي اخيرمورد تاکيد قرار گرفته است.

در بيانيه لوزان درباره قطعنامه هاي شوراي امنيت آمده است:

یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد، برنامه جامع مشترک اقدام  (برجما) را تائید ، همه قطعنامه های مرتبط با هسته ای قبلی را خاتمه و اقدامات محدودیت ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی که توسط طرفین توافق شده، در آن را وارد خواهد کرد.

A new UN Security Council Resolution will endorse the JCPOA, terminate all previous nuclear-related resolutions and incorporate certain restrictive measures for a mutually agreed period of time.

درواقع بر اساس بيانيه لوزان

الف) برنامه هسته اي ايران از دستور کار شوراي امنيت خارج نمي شود و بر مبناي آنکه قرار است توافق نهايي  تحت ماده ۴۱ قطعنامه جديد شوراي امنيت قرار بگيرد، در حالی که تا پايان عمر توافق (حداقل ۲۵ سال) موضوع هسته اي ايران در دستور کار شوراي امنيت آنهم تحت ماده ۴۱ منشور باقي مي ماند.

ب) موضوع PMD همچنان لاينحل باقي مي ماند و سازوکار مشخصي براي حل آن ارائه نمي شود.

ج) نه تنها قطعنامه هاي قبلي لغو نمي شود بلکه در قالب يک قطعنامه جديد تجميع خواهد شد ، و علاوه برآن  تحریم های اصلی از موارد تحريمي قطعنامه های قبلی آن هم بر اساس تفسيري که طرف مقابل درباره دسته بندي تحريم ها ارائه مي دهد، مجددا در قطعنامه جدید درج خواهد شد و باقی خواهند ماند و تنها بخش جزیی و بی اهمیت آن رفع خواهد شد آنهم مشروط به گزارش آژانس و ...

د) نکته مهم تر آن که اقدامات محدودیت ساز مشخص (restrictive measures) را برای یک دوره زمانی  در قطعنامه جدید وارد خواهد کرد، اقداماتی که البته هیچگاه تیم مذاکره کننده و رئیس جمهور محترم به آن اشاره ای نکرده اند.

"اقدامات محدوديت ساز مشخص" چيست؟

در بيانيه لوزان به صراحت آمده است که در قطعنامه جديد شوراي امنيت، اقدامات محدوديت ساز مشخص ، وارد خواهد شد.

کلمه يا قيد "مشخص" که در انتهاي عبارت "اقدامات محدوديت ساز" آمده است بيانگر آن است که اين اقدامات محدوديت ساز، براي طرفين مذاکره احصا شده و مشخص مي باشد ، اما در هيچ بخش از بيانيه لوزان ويژگي هاي اين اقدامات محدوديت ساز بيان نشده است. حتي در اظهارات مقامات ايراني قبل و پس از مذاکرات لوزان نيز مختصات اين اقدامات محدوديت ساز که قرار است در قطعنامه جديد شوراي امنيت وارد شود، بيان نشده است.

منظور از "اقدامات محدودیت ساز" که در قطعنامه جدید شورای امنیت وارد خواهد شد، این است که اهم تحریم هایی که در قطعنامه های قبلی علیه ایران ( ۴ قطعنامه تحریمی) آمده است، را در این قطعنامه مجددا وارد و درج خواهند کرد .

این در حالی است  که اتحادیه اروپا در بیانیه ای که برای اعلام تحریم‎ها علیه ایران منتشر کرده بود، بجای استفاده از عبارت تحریم، از همین عبارت «اقدامات محدودیت ساز مشخص» (restrictive measures) استفاده کرده بود.

 به عبارت دیگر تمامی تحریم های شورای امنیت  علیه ایران لغو نخواهد شد بلکه تحریم های اصلی شورای امنیت در قطعنامه جدید وارد  می شود و ایران نیز آنان را مجبور است آنها را به رسمیت بشناسد. تحریم های اصلی عبارت خواهند بود از تحریم هایی که به بهانه "اشاعه ای" ، "فن آوری های مدرن صنعتی و ..." و "تحریم های موشکی " و "تحریم های تسلیحاتی متعارف" و بازرسی ها از کشتی ها و محموله های آنها و ... در این قطعنامه جدید نه تنها لغو نمی شوند بلکه مجددا وارد خواهند شد .

تلاش برای افزودن تحریم‎های جدید به قطعنامه نهایی در دست صدور

علاوه بر این تحریم‎ها که در قطعنامه های قبلی موجود است و آمریکا قصد دارد تحریم جدیدی که در قطعنامه های قبلی شورای امنیت نیز نبوده است را در این قطعنامه وارد نماید. این تحریم مربوط به کالاها و اقلام دارای کاربرد دوگانه است و آمریکا بدنبال آن است که ایران را موظف نماید که حق نداشته باشد کالای دو منظوره ای را خریداری نماید مگر اینکه در کمیته ای که آمریکا حضور دارد اجازه خرید داده شود و این امر مشکلات بسیار بزرگی را برای ایران بوجود خواهد آورد زیرا اقلام دارای دو منظوره و کاربرد دوگانه دامنه وسیعی را می تواند شامل گردد و ایران را در صنایع مختلف دچار مشکل خواهد نمود بویژه آنکه چنانچه ایران حتی یک مورد کالای دارای کاربرد دو گانه ، بدون تصویب این کانال و کمیته خریداری نماید موجب خواهد شد اتهام نقض توافق به ایران زده شود و بدنبال آن همان تحریم های اندکی نیز که مقرر شده بود برداشته شود نیز مجددا اتوماتیک برگردد و تحریم ها مجددا برقرار شود.

آمریکا در بیانیه کاخ سفید (فکت شیت آمریکا) از توافق لوزان چنین آورده است:

«- یک کانال خرید اختصاصی ایجاد خواهد شد به منظور نظارت و تصویب  تک تک موارد مربوط به تأمین، خرید و انتقال مواد و فناوری‌های حساس هسته‌ای و مواد دارای کاربرد‌های دوگانه به ایران.

-با این حال، مفاد اصلی (تحریم های اصلی) در قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل (آن‌هایی که مربوط به انتقال فعالیت‌ها و فناوری‌های حساس است)، با یک قطعنامه‌ی جدید شورای امنیت سازمان ملل که برنامه جامع مشترک اقدام  را تائید می‌کند، بار دیگر برقرار می‌شوند. این (قطعنامه) همچنین کانال اکتساب فوق‌الذکر را ایجاد می‌کند، که یک تمهید شفاف‌سازی کلیدی به شمار می‌آید. در این قطعنامه، محدودیت‌های مهم بر تسلیحات متعارف و موشک‌های بالستیک و همچنین مجوزهایی که اجازه بازرسی محموله‌ها و بلوکه دارایی‌ها را می‌دهد، وجود خواهد داشت.

- ذیل توافق، تحریم‌های ایالات متحده مرتبط با مسئله تروریسم، نقض حقوق بشر و موشک‌های بالستیک پابرجا خواهند بود.»

آقای ظریف  نيز در اين باره در برنامه نگاه يک ۱۵/۱/۱۳۹۴ در اين باره گفت:

توافق کردیم که یک قطعنامه تحت ماده ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد در شورای امنیت صادر شود که تمام قطعنامه های قبلی را نقض می کند و این توافق را تایید می کند.  با طی این مراحل توافق می شود این توافق یک توافق بین المللی می شود و ما الان در حال بررسی رسیدن به آن راه حل ها هستیم تا توافق بین‌المللی را نهایی کنیم.

ظریف اظهار داشت:  البته برخی از بندهای ( تحریم های ) قطع نامه های شورای امنیت که مربوط به اقلام اشاعه ای و تسلیحاتی است از قطعنامه شورای امنیت خارج خواهند شد اما لغو نمی شوند و به عنوان محدودیت برای مدت زمان معینی که روی آن توافق خواهد شد اعمال می شود.از روزی که این قطعنامه اجرایی بشود و آژانس انرژی اتمی تایید کندکه ما اقدامات لازم را انجام داده ایم در آن لحظه آمریکا موظف است کلیه تحریم های اقتصادی و مالی را که علیه ایران وضع کرده بود متوقف سازد.

با اين حال، ۱+۵  برای جلوگیری از حساسیت طرف ایرانی در متن توافق لوزان به جای استفاده از واژه تحریم (Santion) از واژه اقدامات محدویت ساز ( Restrictive Measures) که اتحادیه اروپا از آن به عنوان واژه تحریم استفاده می کرد، بکار گرفته شده است.

تطبيق واژه متن بيانيه لوزان و قطعنامه تحريم هاي اتحاديه اروپا اين موضوع را به خوبي روشن مي کند.

بيانيه لوزان:

A new UN Security Council Resolution will endorse the JCPOA, terminate all previous nuclear-related resolutions and incorporate certain restrictive measures for a mutually agreed period of time.

قطعنامه اتحاديه اروپا اوريل ۲۰۰۷

COUNCIL DECISION

of ۲۳ April ۲۰۰۷

implementing Article ۷(۲) of Regulation (EC) No ۴۲۳/۲۰۰۷ concerning restrictive measures against Iran

قطعنامه اتحاديه اروپا ۲۶ ژوييه  ۲۰۱۰

S COUNCIL DECISION

of ۲۶ July ۲۰۱۰

concerning restrictive measures against Iran and repealing Common Position ۲۰۰۷/۱۴۰/CFSP

قطعنامه اتحاديه اروپا مي ۲۰۱۱

COUNCIL DECISION ۲۰۱۱/۲۹۹/CFSP

of ۲۳ May ۲۰۱۱

amending Decision ۲۰۱۰/۴۱۳/CFSP concerning restrictive measures against Iran

نقش دکوري مجلس پس از صدور قطعنامه جديد شوراي امنيت

مساله دردسرساز ديگر آن است که تيم ايراني تاکيد دارد به راه حل هاي به دست آمده در توافق لوزان پايبند است و اتفاقا موضوع قطعنامه جديد شوراي امنيت به ابتکار تيم مذاکره کننده ايران مطرح گرديده و مورد استقبال ۱+۵ نيز قرار گرفته است.

اين موضوع زماني اهميت بيشتري پيدا مي کند که با صدور قطعنامه جديد شوراي امنيت که تیم ایرانی به عنوان ضمانت اجراي توافق نهايي از آن یاد می کند ، عملا دست مجلس براي بررسي توافق نهايي بسته مي شود و رد شدن احتمالي توافق نهايي از سوي نمايندگان مجلس براي ايران هزينه آور خواهد بود چرا که نمايندگان ايران در مذاکرات با قبول قطعنامه شوراي امنيت تعهداتي را از جانب حاکميت ايران قبول کردند.

موضوعي که عراقچي در برنامه نگاه يک اينگونه به آن اشاره کرد:

اگر ۱۶ تير به توافق برسيم متن توافق حتما منتشر مي‌شود اما روز توافق بايد روند خود را در کشورها طي کند البته شوراي امنيت اين موضوع را تاييد خواهد کرد. ترجيح آن است که وقتي به جمع بندي برسيم و توافق اعلام شود شوراي امنيت بعد از آن قطعنامه جديد را صادر و آن را تاييد خواهد کرد.... اگر ما تا چند روز آينده بتوانيم به توافق برسيم اعلام خواهد شد و وقتي اعلام شود به عنوان توافقي که به جمع بندي رسيده است قابل تغيير نخواهد بود و حتي کنگره آمريكا اختيار تغيير در آن را نخواهد داشت و بعد كه شوراي امنيت هم آنرا تأييد كند محكمتر و تبديل به سند بين المللي خواهد شد.

بر این اساس، و زمانی که ایران به دست خود حاضر به پذیرش صدور قطعنامه ای ذیل ماده ۴۱ منشور شده است، تا توافق را در بر بگیرد، آوردن این توافق به ایران و بررسی مجلس، در حالی که قطعنامه صادر شده است، عملا اقدامی بی معناست، چراکه مخالفت مجلس با این توافق  آنهم با وجود قطعنامه شورای امنیت امکان عملی نخواهد داشت .

هر چند تیم ایرانی این قطعنامه را ضمانت اجرای اقدام امریکا عنوان کرده است، اما عدم اجرا قطعنامه برای امریکا تبعات خاص حقوقی نخواهد داشت  بلکه دارای تبعات سیاسی است و حال آنکه عدم اجرای این قطعنامه برای ایران تبعات حقوقی خواهد داشت و عملا دست شورای امنیت را برای اعمال فشار گسترده و حتی حمله نظامی به ایران باز خواهد گذاشت.

حال سوال اینجاست که کدام عقل سلیمی پذیرش این قطعنامه را که نه تحریم‎ها را لغو می کند و نه ضمانت اجرایی اقدامات امریکا را در بر دارد، توصیه کرده است!؟

انتهای پیام/

نوشتن دیدگاه